نص الملحمة باللغة الفارسية
خط خون
شاعر: موسوي گرمارودي
درختان را دوست می دارم
که به احترام تو قیام کرده اند
و آب را
که مَهر ِ مادر ِ توست ،
خون تو شرف را سرخگون کرده است .
شفق ، آینه دار ِ نجابتت ،
و فلق محرابی ،
که تو در آن
نماز صبح شهادت گزارده ای .
*
در فکر آن گودالم
که خون تو را مکیده است
هیچ گودالی چُنین رفیع ندیده بودم
در حضیض هم می توان عزیز بود
از گودال بپرس !
*
شمشیری که بر گلوی تو آمد
هر چیز و همه چیز را در کائنات
به دو پاره کرد :
هر چه در سوی تو : حسینی شد
و دیگر سو : یزیدی.
اینک ماییم و سنگها
ماییم و آبها
درختان ، کوهساران ، جویباران ، بیشه زاران
که برخی یزیدی
و گرنه حسینی اند .
خونی که از گلوی تو تراوید
همه چیز و هر چیز را در کائنات ، به دو پاره کرد !
در رنگ !
اینک هر چیز ، یا سرخ است
یا حسینی نیست !
*
آه ، ای مرگ تو معیار !
مرگت چنان زندگی را به سُخره گرفت
و آن را بی قدر کرد
که مُردنی چنان ،
غبطۀ بزرگ ِ زندگانی شد !
خونت
با خونبهایت - حقیقت -
در یک طراز ایستاد .
و عزمت ، ضامن ِ دوام ِ جهان شد
- که جهان با دروغ می پاشد -
و خون تو امضای "راستی" است ؛
و ستیزه با ناراستی.
*
تو را باید در راستی دید
و در گیاه ،
هنگامی که می روید
در آب ،
وقتی می نوشاند
در سنگ ،
چون "ایستادگی" است .
در شمشیر،
آنزمان که می شکافد
و در شیر ،
که می خروشد ؛
در شفق که گلگون است
در فلق که خندۀ خون است
در خواستن
برخاستن ؛
تو را باید در شقایق دید
در گُل بویید.
تو را باید از خورشید خواست
در سَحَر جُست
از شب شکوفاند
با بذر پاشاند
با باد پاشید
در خوشه ها چید
تو را باید تنها در خدا دید.
هر کس ، هر گاه ، دست خویش
از گریبان حقیقت بیرون آورد
خون تو از سر انگشتانش تراواست .
ابدیّت ، آیینه ای است
پیش روی قامت رسای تو در عزم
آفتاب لایق نیست
وگرنه می گفتم
جرقۀ نگاه توست .
*
تو ، تنهاتر از شجاعت
در گوشۀ روشن وجدان ِ تاریخ
ایستاده ای
به پاسداری از حقیقت .
و صداقت
شیرین ترین لبخند
بر لبان ِ ارادۀ توست .
چندان تناوری و بلند
که به هنگام ِ تماشا
کلاه از سر کودک ِ عقل می افتد .
بر تالابی از خون خویش
در گذرگه تاریخ ایستاده ای
با جامی از فرهنگ
و بشریّت رهگذار را می آشامانی
هر کس را که تشنۀ شهادت است ،
هر کس را که تشنۀ حقیقت است .
*
نام تو خواب را بر هم می زند
آب را طوفان می کند .
کلامت قانون است
خرد در مصاف عزم تو جنون
تنها واژۀ تو خون است ؛ خون
ای خداگون !
مرگ در پنجۀ تو
زبونتر از مگسی است
که کودکان به شیطنت در مشت می گیرند.
و یزید ، بهانه ای
دستمال کثیفی
که خلط ستم را در آن تُف کردند
و در زبالۀ تاریخ افکندند.
یزید کلمه نبود
دروغ بود
زالویی درشت
که اکسیژن ِ هوا را می مکید .
مُخَنّثی که تهمت ِ مردی بود
بوزینه ای با گناهی درشت :
سرقت ِ نام ِ انسان
و سلام بر تو
که مظلومترینی
نه از آن جهت که عطشانت شهید کردند
بل از این رو که دشمنت این است .
*
مرگ ِ سُرخت
تنها نه نام یزید را شکست
و کلمۀ ستم را بی سیرت کرد
که فوج کلام را نیز در هم می شکند
هیچ کلام بشری نیست
که در مصاف تو نشکند
ای شیرشکن !
خون تو بر کلمه فزون است
خون تو در بستری از آنسوی کلام
فراسوی تاریخ
بیرون از راستای زمان
می گذرد
خون تو در متن ِ خدا جاری است .
*
یا ذبیح الله !
تو اسماعیل ِ گزیدۀ خدایی
و رؤیای به حقیقت پیوستۀ ابراهیم
کربلا میقات توست
محرم میعاد عشق
و تو نخستین کس
که ایام ِ حج را
به چهل روز کشاندی
وَ اَتمَمناها بعَشرٍ *
آه ،
در حسرت فهم این نکته خواهم سوخت
که حج ِ نیمه تمام را
در استلام ِ حَجَر وانهادی
و در کربلا
با بوسه بر خنجر تمام کردی.
مرگ تو ،
مبدأ تاریخ ِ عشق
آغاز رنگ سرخ
معیار زندگی است .
*
خط با خون تو آغاز می شود
از آنزمان که تو ایستادی
دین راه افتاد
و چون فرو افتادی
حق برخاست
تو شکستی
و "راستی" درست شد
و از روانۀ خون تو
بنیان ستم سست شد .
در پاییز ِ ** مرگ ِ تو
بهاری جاودانه زایید
گیاه رویید
درخت بالید
و هیچ شاخه نیست
که شکوفه ای سرخ ندارد
و اگر ندارد
شاخه نیست
هیزمی است ناروا بر درخت مانده .
*
تو ، راز ِ مرگ را گشودی
کدام گره ، با ناخن عزم تو وا نشد ؟
شرف ، به دنبال تو
لابه کنان می دود
تو ، فراتر از حمیّتی
نمازی ، نیّتی
یگانه ای ، وحدتی
*
آه ای سبز !
ای سبز ِ سرخ !
ای شریفتر از پاکی
نجیب تر از هر خاکی
ای شیرین ِ سخت
ای سخت شیرین !
تو دهان ِ تاریخ را آب انداخته ای !
ای بازوی ِ حدید
شاهین ِ میزان
مفهوم کتاب ، معنای قرآن !
نگاهت سلسلۀ تفاسیر
گامهایت وزنۀ خاک
و پشتوانۀ افلاک
کجای خدا در تو جاری است
کز لبانت آیه می تراود ؟
عجبا ! ***
عجبا از تو ، عجبا !
حیرانی ِ مرا با تو پایانی نیست
چگونه با انگشتانه ای
از کلمات
اقیانوسی را می توان پیمانه کرد ؟
*
بگذار بگریم
خون تو ، در اشک ِ ما تداوم یافت
و اشک ما ، صیقل گرفت
شمشیر شد
و در چشمخانۀ ستم نشست
تو قرآن ِ سرخی
"خون آیه" های دلاوریت را
بر پوست ِ کشیدۀ صحرا نوشتی
و نوشتارها
مزرعه ای شد
با خوشه های سرخ
و جهان یک مزرعه شد
با خوشه خوشه خون
و هر ساقه :
دستی و داسی و شمشیری
و ریشۀ ستم را وجین کرد
و اینک
و هماره
مزرعه سرخ است .
*
یا ثارالله !
آن باغ مینوی
که تو در صحرای تفته کاشتی
با میوه های سرخ
با نهرهای جاری ِ خوناب
با بوته های سرخ شهادت
و آن سروهای سبز دلاور ،
باغی است که باید با چشم عشق دید
اکبر را
صنوبر را
بو فضایل را
و نخلهای سرخ کامل را .
*
حُر ، شخص نیست ؛
فضیلتی است ،
از توشه بار کاروان ِ مهر جدا مانده
آنسوی رود ِ پیوستن
و کلام و نگاه تو
پلی است
که آدمی را به خویش باز می گرداند
و توشه را به کاروان .
و امّا دامنت :
جمجمه های عاریه را
در حسرت پناه یافتن
مشتعل می کند ؛
از غبطۀ سر ِ گلگون ِ حُر
که بر دامن توست .
*
ای قتیل !
بعد از تو
"خوبی" سرخ است
و گریۀ سوک
خنجر
و غمت توشۀ سفر
به ناکجا آباد
و ردّ خونت ،
راهی که راست به خانۀ خدا می رود ...
تو از قبیلۀ خونی
و ما از تبار ِ جنون
خون تو در شن فرو شد
و از سنگ جوشید
ای باغ ِ بینش !
ستم ، دشمنی زیباتر از تو ندارد
و مظلوم ، یاوری آشناتر از تو .
تو کلاس ِ فشردۀ تاریخی .
کربلای تو ،
مصاف نیست
منظومۀ بزرگ هستی است ،
طواف است .
*
پایان ِ سخن
پایان ِ من است
تو انتها نداری ...
تهران - عاشورای 1400
1358
سید علی موسوی گرمارودی
از : کتاب خط خون ، دکتر سید علی موسوی گرمارودی ، انتشارات زوّار
و نیز کتاب ِ "دستچین" ، دکتر سید علی موسوی گرمارودی ، انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، 1368 ، صفحات 197 تا 208.
پانوشتها :
* پس آن را با ده روز تمام کردیم و کامل ساختیم . قرآن کریم ، سورۀ اعراف ، آیۀ 124.
** می گویند شهادت ِ آن سترگ در فصل پاییز رخ داده است .
*** نیز اشاره به آیۀ 9 از سورۀ کهف : اَم حَسِبتَ اَن اَصحابَ الکَهفِ والرّقیمِ کانوا مِن آیاتِنا عَجَبا؟ که آن حضرت آن را بر نیزه ، تلاوت فرمودند.
خط الدم
رد مع اقتباس
المفضلات